Gerard Sas vertelt over hoe hij ondernemers helpt als zij arbeidsongeschikt zijn.
Waarom succesvolle ondernemers soms vastlopen...
“Laat ik voorop stellen dat ondernemers hele slimme mensen zijn met een enorme drive. Maar als ze vastlopen, komt dat doordat ze niet altijd slimme dingen doen. Dat heeft dan weer vaak te maken met keuzes maken. Beter gezegd, geen keuzes maken.” Aan het woord is professional organizer Gerard Sas, die voor Klaverblad soms ondernemers helpt als ze arbeidsongeschikt zijn of dreigen te worden.
Gerard doet dit werk al 12 jaar, is zelf ook ondernemer en een fanatieke sporter, getrouwd met een carrièrevrouw, heeft drie pubers en herkent de chaos die kan ontstaan. “Voor ik dit werk deed, was ik verzekeringsadviseur. Een van mijn klanten was een professional organizer. Ik was echt vol bewondering hoe hij zijn zaakjes op orde had. Dat was bij mij wel anders. Toen dacht ik, dat wil ik ook. Ik heb er zelfs mijn werk van gemaakt. Wat mij drijft? Ondernemers weer blij maken.”
We gaan in gesprek met Gerard over W 5 H, misverstanden, motivatie, oorzaken, energievreters en boeken. Uiteraard heeft hij voor ondernemers ook nog enkele tips. Hij wil meteen even duidelijk maken dat hij niets voor ondernemers oplost. “De ondernemer doet het helemaal zelf. Ik ben een soort businesscoach die helpt meedenken én anders doen. Op microniveau en puur praktisch gericht. Wat gebeuren moet, ga ik samen met de ondernemer organiseren, soms te beginnen met achterstallige administratie.”
Ondernemers zijn net mensen
Ondernemers zien zichzelf niet als werknemers, maar lopen wel tegen dezelfde problemen aan. Ze worden ziek, hebben ruzie met hun partner, houden geen tijd over om te sporten, lopen tegen opvoedproblemen aan, nemen moeilijk afstand van hun werk of hun ouders hebben extra zorg nodig. Waar de ene werkende al deze bordjes tegelijkertijd goed in de lucht kan houden, lukt het de ander niet. En het kaartenhuis stort in. Dat gebeurt ook bij ondernemers.
Werknemers kunnen zich ziek melden en ze krijgen dan hun loon doorbetaald. Worden ze arbeidsongeschikt, dan kunnen ze een beroep doen op een WIA- of IVA-uitkering. Voor de ondernemer betekent geen werk: geen inkomen.
Ondernemers hebben daarnaast nog veel meer verantwoordelijkheid: ze moeten het hele reilen en zeilen van hun bedrijf regelen. Denk maar aan de administratie, de financiën, de marketing en als ze heel succesvol zijn, krijgen ze ook nog te maken met eigen personeel. Dat dat dus best wel eens mis kan gaan, is niet zo gek. Ondernemers zijn ook maar mensen.
Gerard beschrijft zonder moeite de ondernemers die op zijn pad zijn gekomen omdat ze zijn vastgelopen. “Ze zijn heel slim en ontzettend goed in hun werk. Vaak zijn ze minder goed in leiding geven of delegeren omdat ze zelf alles 5x beter en sneller doen dan hun medewerkers. Ze zijn heel aardig, vinden alles leuk en interessant, ze zien overal een uitdaging in en zoeken die ook op en ze hebben veel moeite om ‘Nee’ te zeggen. En dan verzuipen ze.”
W 5 H
W 5 H is geen magische toverspreuk. Het staat voor: wat – waarom – wanneer – wie – waar – hoe. Gerard: “Aan de hand van deze zes vragen leer ik de ondernemer keuzes maken, voor nu én in de toekomst. Daarbij is de waarom-vraag het allerbelangrijkst. Waarom doet de ondernemer iets? Veel ondernemers zijn ooit vanuit een bepaalde passie of overtuiging met hun bedrijf begonnen. Daarna is er veel op hun pad gekomen dat ze er allemaal bij zijn gaan doen, zonder er echt goed over na te denken ‘waarom ze dat doen’. En als de ondernemer eigenlijk geen goed antwoord heeft op de waarom-vraag, is het de vraag of hij het nog wel moet doen. Keuzes maken dus.”
Met W 5 H krijgt de ondernemer ook inzicht in hoe hij iets doet. “Door tijd te maken hier bij stil te staan, wordt duidelijk dat de ondernemer bepaalde taken anders kan aanpakken. Iets altijd maar doen, omdat je gewend bent het zo te doen is vaak niet de beste aanpak. Om de chaos aan te pakken, moet de ondernemer niet zijn bedrijf blijven runnen zoals hij altijd gedaan heeft.” Wat Gerard keer op keer terugziet is dat ondernemers die vastlopen, denken dat ze alles zelf moeten doen. Dat ze voor alles en iedereen zorgen, behalve voor henzelf. “Ze vinden het egoïstisch om tijd voor henzelf te maken. Maar dat is het niet hè!?! Het is juist verstandig.”
Misverstanden
Gerard komt overal dezelfde misverstanden tegen. “Ondernemers geven aan dat ze zich niet goed voelen, omdat ze het zo druk hebben. Maar dat is niet zo. Ze voelen zich niet goed omdat ze liever andere dingen willen doen. Dat realiseren ze zich echter nog niet. Ook hoor ik vaak ‘Ik ga wel beginnen, als ik me beter voel en meer energie heb’. Die ondernemers moet ik teleurstellen. Ze gaan zich niet vanzelf beter voelen. Dat gaat pas lukken als zij stap voor stap hun chaos aanpakken.
Tot slot zijn er ondernemers die al op het punt aangekomen dat zij het gevoel hebben dat alle touwtjes uit hun handen glijden en niks ze meer lukt. Ook dat is niet waar. Dat gevoel ontstaat omdat ze alleen focussen op de ellende. In die situatie ga ik met de ondernemer eerst bekijken wat er allemaal wel lukt. En dat is best veel. Ze komen er dan achter dat 90% gewoon goed geregeld is. Dus dan gaat met die laatste 10% ook goedkomen, door andere keuzes te maken.”
Motivatie
Het klinkt allemaal vrij eenvoudig en te makkelijk om waar te zijn. Gerard reageert: “Inzicht zoals hierboven besproken is belangrijk. Daarna de motivatie om andere keuzes te maken. En die is er altijd. Veel ondernemers worstelen al langere tijd met de problemen die er liggen. Op het moment dat ik kom helpen, hebben ze vaak de bodem bereikt en willen ze echt niet verder gaan op de manier zoals ze voorheen deden. De motivatie komt dus echt helemaal bij henzelf vandaan. Door de gesprekken met mij worden ze gedwongen even rust te nemen en over hun situatie na te denken in plaats van almaar door te rennen, zoals ze gewend zijn. Het eerste gesprek is vaak een emotionele ontlading. Dat zegt genoeg, toch?
De ondernemer maakt altijd zelf de keuze wat hij waarom wil veranderen. Ik vergelijk het altijd met een zware kar die een heuvel op moet. De ondernemer loopt voorop, trekt de kar en bepaalt de richting. Ik duw aan de achterkant van de kar. Laat de ondernemer even los, dan kan ik daarop wijzen. Pakt hij zijn rol niet op, dan houd ik die zware kar niet in mijn uppie tegen. En uiteraard gaan we in kleine stapjes die berg op. Het heeft geen enkele zin om alles drastisch te veranderen. Dat werkt niet.”
Oorzaken
Maar hoe kan het dan toch dat de ene ondernemer bijna schijnbaar zonder enige inspanning een bedrijf leidt en de andere ondernemer vastloopt. Gerard benadrukt nog eens dat ondernemers geen superhelden zijn, maar gewoon mensen van vlees en bloed. Dat er van alles kan gebeuren, wat buiten hun invloedssfeer ligt: ze worden bijvoorbeeld ziek. Of ze zijn vanuit jeugd bepaalde dingen niet gewend of ze zetten zich er onbewust tegen af.
“Het gaat erom dat de ondernemer bewuste keuzes leert maken waarom wel of niet iets te doen. En vervolgens te bepalen hoe hij dat dan gaat doen. Heeft hij een hekel aan de administratie en het versturen van facturen. Huur daar dan iemand voor in. Focus als ondernemer op de zaken die energie geven. Als een ondernemer voor hem de juiste keuzes maakt en dus alleen dingen doet, die hem energie geven. Dan ziet het er inderdaad uit alsof het geen inspanning kost.”
Energievreters
Vervolgens gaat Gerard met de ondernemer bekijken waar hij energie van krijgt en wat echte energievreters zijn. “De ondernemer kan de energievreters vaak snel benoemen. Daar is altijd een oplossing voor. Ook als het een goede klant is. Ik adviseer de ondernemer voor zichzelf te kiezen. Ga in gesprek met die klant zodat het werk voor de klant wel energie oplevert. Lukt dat niet? Gooi ‘m dan als klant eruit.
De vraag waar de ondernemer energie van krijgt, is veel lastiger blijkt in de praktijk. Ze weten het echt niet. Op dat moment is de reserve-energie vaak al op. Ik adviseer ze dan om met kleine dingetjes te beginnen. Iedere dag gewoon tussen de middag even een korte pauze te nemen om te genieten van de lunch. Ondernemers zijn gewend steeds maar door te rennen. Zichzelf stil zetten is heel lastig voor ze. Naar buiten gaan en bewegen werkt altijd ontspannend. Tussen de middag een stuk wandelen, bijvoorbeeld. Hoeven ze toch niet helemaal stil te zitten tijdens de lunch”, lacht Gerard.
Ondernemers vinden het heel lastig om tijd voor zichzelf te claimen, concludeert Gerard. “En juist die ‘me-time’ geeft veel energie.”
Boeken
In de hectiek van het ondernemen en het privéleven is de ondernemer dus vergeten goed voor zichzelf te zorgen. Bedrijf en gezin staan op de eerste plek en ergens onderaan de lijst bungelt hijzelf. “De ondernemer krijgt ook huiswerk: boeken lezen. Vooral over hoe hij of zij wat liever voor zich- of haarzelf kan zijn. De ondernemer moet alles zelf regelen. Dus ook die schouderklop. Er is geen werkgever die dat compliment uitdeelt. Daarover zijn tal van boeken geschreven. En heus niet allemaal even zweverig”, licht Gerard toe.
Tips
Voor wie nog niet genoeg tips uit bovenstaande informatie heeft kunnen halen, heeft Gerard een laatste advies voor ondernemers. “Wees niet zo eigenwijs om te denken dat je alles zelf moet doen. Zoek hulp op het moment dat je ergens tegenaan loopt. Blijf niet rondlopen met je vragen. Praat erover met andere mensen: vrienden, familie, je boekhouder, maar zeker ook met andere ondernemers. Leer van andere mensen en stel je kwetsbaar op. Ondernemers zijn geen supermensen. Hoe eerder je hulp zoekt, hoe kleiner het probleem nog is en hoe makkelijker het is om voor een andere aanpak te kiezen. Ga weer keuzes maken en blijf keuzes maken.”